Jednym z najbardziej znanych wyrobów pochodzących z Ekwadoru są tzw. kapelusze Panama. Ich nazwa oczywiście może wskazywać mylnie, ze to produkt pochodzący z Panamy. Roślina z której wytwarzany jest ten kapelusz jest bardzo popularna w Ekwadorze. Jej liście swoim kształtem przypominają liście palmy sama roślina nie należy jednak do tego gatunku. Kapelusze te są produkowane już od siedemnastego wieku. Jakość kapelusza i jego wartość a co za tym idzie również cena zależy od grubości słomki z jakiej kapelusz jest upleciony. Im cieńsza słomka tym kapelusz jest bardziej wartościowy i oczywiście droższy. Te najdroższe i najbardziej pracochłonne kapelusze znane są pod nazwa Montecristis a ich nazwa pochodzi od miejscowości w której były wyrabiane. Kapelusze tu produkowane miały na jednym calu kwadratowym nawet do 2500 splotów. Taki kapelusz sprawiał wrażenie zrobionego z litego materiału. Dawał on się zwinąć a po zwinięciu można go było przeciągnąć przez środek obrączki ślubnej. Inną jego zaleta było również to, że po wypełnieniu jego wnętrza, woda wcale nie przeciekała. Właścicielem fabryki kapeluszy w Montecristi był Eloy Alfaro. Jest on uważany za ojca Ekwadoru a w samym Montecristi znajduje się muzeum poświecone jego działalności. Dzięki dochodom ze sprzedaży i eksportu kapeluszy był bardzo wpływową postacią w historii Ekwadoru. Dwukrotnie został wybrany jego prezydentem. Do największych jego osiągnięć należało rozdzielenie władzy od kościoła. Dzięki niemu zostały wytyczone granice Ekwadoru a jego idee wśród których były, wolność słowa, darmowa świecka edukacja, legalizacja związków małżeńskich zawartych w sposób świecki, sprawiały ze nie cieszył się popularnością wśród tradycyjnie konserwatywnych pro katolickich kręgów. Doprowadził jednak do zjednoczenia kraju i jego rozwoju. Za jego prezydentury powstała pierwsza linia kolejowa łącząca Quito z Guayaquil. Niestety ciągła walka z konserwatystami doprowadziła do jego upadku a on sam wraz z gronem swoich najbliższych współpracowników został podstępnie brutalnie zamordowany. Właśnie z jego fabryk kapelusze Panama były eksportowane na cały świat. Ponieważ jednak Ekwador nie posiadał miasta z którego można było wysyłać produkty, używano w tym celu portów Panamy. Właśnie dlatego kapelusze produkowane w Ekwadorze a wysyłane w świat z Panamy zaczęto po raz pierwszy nazywać kapeluszami Panama. W trakcie budowy kanału panamskiego były one szczególnie popularne. Chroniły przed słońcem a jednocześnie ich struktura sprawiała ze były bardzo przewiewne. W trakcie jednej z wizyt na budowie kanału, amerykański prezydent Theodore Roosevelt sam przechadzał się właśnie w tym kapeluszu po budowie. Jego zdjęcia dotarły do Stanów dzięki czemu kapelusz został jeszcze bardziej spopularyzowany a nazwa Panama Hat weszła na stale w obieg. Dziś jednak najważniejszym miastem w produkcji kapeluszy Panama w Ekwadorze jest Cuenca. Znajduje się tutaj muzeum jak również fabryka kapeluszy oraz drobni jego producenci. Również z Panamą wiąże się określenie gringo. Nie ma tu już aż tak wiele historii ale samo pochodzenie tego słowa jest dość ciekawe. Gringo, zgodnie z opowieścią naszego ekwadorskiego przewodnika, pochodzi od dwóch wyrazów: Green czyli zielony oraz go czyli iść. W trakcie budowy kanału panamskiego większość amerykańskich nadzorców ubierała się na zielono. Okoliczna ludność za nimi zbytnio nie przepadała i chciała żeby sobie stad poszli. Wołali zatem do nich Green go co miało znaczyć ‘’idź stąd zielony’’. Amerykanie nigdzie oczywiście nie poszli a Panama do dziś jest bardzo zależna od Stanów. Określenie jednak zmieniło swoja pisownie i w formie gringo, oznacza napływowego białego już nie kolonizatora jednak wciąż obcego.
