Wódka, śledzie i aura

Sagula i Tatul w swoich najnowszych wpisach wracają do czasów słusznie minionych. Choć piszą o czymś innym to jednak wspólnym mianownikiem jest tamta Polska.
Wkomponuje się zatem i ja w ten nurt, trochę jeszcze inaczej. W „Angorze” z 22 sierpnia ubiegłego roku ukazał się wywiad z Jerzym Hoffmanem. Któż nie zna, przynajmniej z naszego pokolenia, niezapomnianego reżysera sienkiewiczowskiej trylogii. Wywiad jest zbyt długi aby go przytoczyć w całości, zatem ograniczę się jedynie do dwóch cytatów. Nie wiedziałem, że „Potop” był kandydatem do Oscara. Teraz już wiem. Zaciekawiła mnie jednak odpowiedź pana Jerzego na pytanie czy nie otrzymanie Oscara było dla niego porażką. Oto jego odpowiedź:

„Porażką? Przegrać z Fellinim to porażka? U nas nie docenia się nominacji. Przecież i tak miałem dużo szczęścia. Nasze władze wcale nie chciały przedstawić „Potopu” do Oscara. To Bronisław Kaper, Polak z pochodzenia, wspaniały kompozytor Hollywood, po obejrzeniu „Potopu” wywarł presję na nasze władze aby film zgłoszono do Oscara. Była to ostatnia chwila. Musieliśmy z żoną Walentyną zawieźć film sami, bo nie zdążyłby w wymaganym terminie. Wtedy każdy film zza żelaznej kurtyny musiał czterdzieści osiem godzin przebyć w odprawie celnej, do sprawdzenia, czy nie zawiera komunistycznej propagandy. Zdążyliśmy za pięć dwunasta na pokaz kwalifikujący do nominacji dla pięciu najlepszych filmów zagranicznych. Słynny pianista Artur Rubinstein odwołał koncert w Nowym Jorku, aby obejrzeć „Potop”. Na wieść o tym zamiast kilkunastu osób komisji kwalifikacyjnej chęć obejrzenia naszego filmu zgłosiła taka ilość chętnych, że pokaz musiano przenieść do największej sali wytwórni. Kamery ważniejszych stacji Stanów Zjednoczonych skierowane były na scenę przed ekranem. Cóż to za film, dla którego wielki Rubinstein odwołał koncert. Pan Artur przedstawił mnie osobiście. Zdenerwowany zaczął mówić po polsku. Jego żona krzyczała: „Idioto, oni Cię nie rozumieją”. A Rubinstein: „To niech się uczą”. Ktoś to tłumaczył na angielski i to wszystko kamery transmitowały na całe Stany. Czy można wyobrazić sobie większą reklamę? A potem pięć pełnych godzin projekcji całego „Potopu” i burza oklasków. Po filmie chciano natychmiast kupić ode mnie „Potop”, a ja nie mogłem go sprzedać, bo mógł to zrobić tylko Film Polski. Wtedy zaproponowano mi zostanie w Hollywood, co oznaczało, że nigdy w życiu nie zobaczę rodziców, przyjaciół i Polski. I tak by było. Socjalizm zawalił się dopiero wiele lat po śmierci mojego ojca”

I drugi cytat będący odpowiedzią na pytanie, czy nie kusi pana Jerzego zrobienie jeszcze jakiegoś filmu. Odpowiedź według mnie rewelacyjna:

„ I wódka nie ta, i śledź nie ten, i nie ta sama aura nad bufetem. Pewnie zbyt intensywnie żyłem, i to nie tylko na planie filmowym, i eksploatowałem organizm za bardzo, by móc dzisiaj zrealizować dobry film. Słaby film nie jest potrzebny ani widzom, ani mnie”.

Trudno się nie zgodzić, że rzeczywiście dzisiejsza wódka i śledź to już nie te, żeby nie wspomnieć o tamtej aurze nad bufetem.

Angora Nr. 34, 22 sierpnia 2021. „Jerzy Hoffman. Zawód: Reżyser”.

Reklama